domingo, 2 de diciembre de 2012

VIAXE NO TEMPO!


                     
"A PORTA DO MUNDO" 




        A serra da Capelada está  situada nos concellos de Cedeira , Ortigueira e na parte occidental do concello de Cariño, a rentes do Océano Atlántico. Posúe elevados cantís, un  dos  cales é  considerado  o  máis alto  da  Europa continental, con  612 metros de altitude : o monte de Herbeira.  Alí  podemos contemplar  a gradiosidade e bravura do mar, o   que leva  a  estas  paraxes  a  ser   un  dos   lugares   turísticos  galegos  máis visitados.



Moi   preto  deste  marabilloso  mirador  atópase a parroquia de Santo André de Teixido, lugar de peregrinación do pobo galego que se deu  xa a partir  da Prehistoria e dos tempos da cultura castrexa e que pertence a esa Galiza máxica de lendas, mitos e misterios en torno á morte.

Segundo as crenzas celtas, desde a Vixía de Herbeira podíase ver desaparecer o sol tras do océano para dirixirse cara unha brumosa illa coñecida como a da Eterna Xuventude. Para os celtas Teixido era “ A PORTA DO MUNDO”.


                              



A lúa acollía nesta  illa ás almas inmortais dos benaventurados que pretendían cruzar o mar nunha barca guiada por un deus psicopompo, o que guía as ánimas no mundo do máis alá. Este paraíso celta  de difícil acceso é ao que se dirixían as almas benditas en busca da tranquilidade e da vida eterna.

Ao deixar os corpos   dos difuntos, as  almas debían percorrer  un largo camiño para chegar ao máis alá.  Desprotexidas   e medio cegas, encomendábanse á piedade do viaxeiro que as acompañaba. Parentes e amigos do finado acompañábano a pé ou noutro  medio  de transporte ata  o Santuario  de San André xa que este era o lugar de embarque onde as ánimas subían a unha barca de pedra, a pena Gabeira. Esta pedra, illada   no océano   Atlántico   perto  da  costa,  parece   a proa  dun   barco  no que se emprenderá unha viaxe pantasmal á illa da Eterna Xuventude conducidos por un deus.



Esta ruta segue a estela da Vía Láctea, común aos camiños de Santiago de Compostela e de San André e que ten a súa fin no Fisterra Atlántico.

Desde o Neolítico aos tempos da dominación romana os difuntos enterrábanse en zonas de tránsito, os camiños, que posuían unha forte carga cultural. Unha proba témola no camino de San André. Ao longo do seu percorrido hai unha serie de túmulos como a necrópole megalítica do Monte dos Nenos ou as mámoas de Portonovo ou de Pena Moura que, ademais de enterramentos, serven de división entre concellos limítrofes.




Coa era cristiana non desaparecen estes ancestrais lugares de culto; consérvanse os rituais primitivos, o costume de acompañar ás ánimas e, sobre todo, a obriga de “ facer   o camiño”.

A orixe haxiográfica da peregrinación a San André atópase na tradición cristiana que sinala como o santo chegou aos cantís de Teixido nunha barca que embarrancou e se convertiu nunha rocha: a Pena Gabeira, coñecida tamén co nome da Barca de San André. 
O santo laiaba por estar nun santuario  esquecido e nun lugar tan afastado, en contraposición con Santiago Apóstolo, lugar con moitos romeiros e de gran devoción. Entón Deus, para reconfortalo, díxolle que ese lugar estaría consagrado a el e sería visita obrigada  para todos os galegos e galegas (e xentes cristianas en xeral) ao menos unha vez na vida; quen non fora de vivo iría de morto, como alma en pena ou encarnado nun pequeno animal. Ten a consideración de ser A Meca do pobo galego. De todos é coñecido o dito popular:

        “ Quédate eiquí, San Andrés,
            que de vivos ou de mortos
    todos te virán a ver “.



Polo tanto, os conductores terrestres e mariños das almas son os santos a través do poder das súas reliquias que permanecen gardadas nos altares das  igrexas nas que son venerados. Existe a crenza de que os santos dos relicarios collían das mans ás almas dos difuntos enterrados ao seu lado e conducíanas nun longo cortexo ata o ceo.
Esta tradición deu pé a que os romeiros visiten santuarios como o de San André, manténdose así un vello itinerario fúnebre que ten a súa orixe nos tempos do neolítico e que  perdura ata a actualidade.

Eu fun quén de cumprir  coa miña obriga de ir a San André, e VÓS?